Genel olarak estetik amaçlı uygulamalar dışında deri ve deri altında gelişen lezyonlar genel cerrahi konusu kapsamına girer.
Deride gelişebilecek çeşitli enfektif olayalar sonucu gelişen büyük apseler, çeşitli tümörler, deri altında ve kasa kadar olan yumuşak dokuda gelişen iyi ve kötü huylu tümörler bunların arasındadır.
Deride Apse, Fronkül, Karbonkül
Deride gelişen enfeksiyonlar kendiliğinden veya antibiotik ile düzelmediğinde enfeksiyon kendini bir alanda biriktirip apseye neden olabilir. Hastada ağrı, kızarıklık, şişlik ve ileri olgularda ateş bulunabilir. Apse boşluğu içinde irin yapısında bir sıvı bulunur. Apse boşluğunu bağ dokusundan bir duvar çevreler ve maalesef antibiotikler bu duvar içine az geçer veya ortam nedeni ile aktivitesini yitirir. Bu nedenden dolayı apsenin esas tedavisi boşaltmak ve uygun antibiotikle tedaviye devam etmektir.
Apse ve çevresindeki sellülit denen yumuşak doku enflamasyonu bazen çok genişleyip fronkül ve apse duvarının beslenmesinin bozulması ile karbonkül denen formlara dönebilir. Bu durumlar hastanın yaşam kalitesini ileri derecede bozar. Tedavileri apse tedavisine benzer ancak buradaki enfektif boşluk çok geniş olacağı için bu boşluğu aralıklı yıkamak da gerekebilir.
Hidradenitis Süppurativa ( Köpek Memesi)
Bazı kişilerde özellikle koltukaltı, kasık bölgesinde tekrarlayan çok sayıda apse ve akıntılı tünellerle seyreden bir hastalıktır. Zemininde o bölgede salgı bezlerinin anormal enfeksiyon yaratma hali olsa da bağışıklık sistemine ait sorunlar da suçlanmaktadır. Tedavisinde hafif olgularda ağızdan ve bölgesel antibiotik, antiinflamatuvarlar, çeşitli bağışıklık ilaçları kullanılırken ileri olgularda o alanın cerrahi olarak cilt ciltaltı olacak şekilde çıkarılması ve açıklığın kapatılması yer alır. Açıklık direkt çevre doku ile kapatılamazsa deri kaydırmaları ve deri yamaları kullanılabilir.
Deri tümörleri :
Aksi ispat edilene kadar deride yeni gelişen, büyüme gösteren, kabarıklık, kabuklanma, kanama gösteren benler tümör olabilme kapasitesine sahiptir. Özellikle kenarlarında düzensizlik olan, içinde birden fazla renk bulunan benlere daha çok dikkat etmek gerekir.
Derinin iyi huylu dermatofibrom gibi mercimek benzeri sert nodüler lezyonları kötü huylu karakter geliştirme olasılıkları çok düşük olsa da cerrahi olarak çıkarılarak tedavi edilirler.
Yüz dışında gelişen bazal hücreli karsinom, squamöz hücreli karsinom ve deri kanserlerinin özel bir tipi olan malign melanomların tedavisinde temiz cerrahi sınırlarla bu tümörlerin çıkarılmaları esastır. Gereğinde bu işlemlere tümörü drene eden lenf nodlarının çıkarılması da eklenebilir.
Malign melanom; derinin kötü gidiş gösteren tipte tümörüdür. Sıklığı yaş ile beraber artar. Bazı türleri özellikle güneş ışığına maruz kalmakla doğrudan ilişkilidir. Ailede bazı bireylerde bulunması veya displastik nevüs sendromu olarak bilinen vücutta çok sayıda ve kötüleşmeye meyilli benlerin varlığı ile tanımlanan hastalıkta görülme oranları artar. Tanı muayene, dermatoskopi ve biopsi ile konulur.
Başlıca yüzeyel yayılan veya nodüler olarak derine doğru yayılmayı seven çeşitli tipleri mevcuttur. Hayatta kalmayı belirleyen en önemli unsur tümörün ulaştığı derinliktir. 1 mm’nin üzerinde olması bile tümörü 2. Evreye taşır. Tedavisinde tümörün geniş cerrahi sınırlarla çıkarılması altın standarttır.
Lenf nodu işaretlemesi ile tümörün lenf dolaşımının boşaldığı ilk lenf bezi işaretlenip (sentinel lenf nodu örneklemesi) çıkarılabilir. Ameliyat yapılamayacak hastalarda çeşitli cerrahi dışı yöntemler ve kemoterapi de kısmi fayda sağlayabilir.
Deri Altı Ve Yumuşak Doku Kitleleri
Hastalar deri altındaki, yağ ve bağ dokusuna ait çeşitli yumru ve sertlikler sık bir yakınma nedeni olarak cerrahi kliniklerine başvurabilirler. Bu kitlelerin büyük çoğunluğunu lipom, fibrom gibi iyi huylu bağ dokusu tümörleri oluşturur. Yerleşim yerleri tüm vücutta değişik alanlar olabilir.
Saçlı deri altında o bölgedeki yağ bezlerinin ağzının tıkanması ve kistleşmesi ile sebase kistler oluşabilir. Değişik büyüklüklerde ve sayıda deri altında bilye benzeri nodüler lezyonlar olarak karşımıza çıkarlar. Hemen hepsi iyi huyludur, cerrahi olarak çıkarılarak tedavi edilirler buna rağmen başka alanlardan tekrarlama riskleri vardır.
Lipomlar deri altında en sık gözlenen iyi huylu kitlelerdir. Birkaç milimetreden 20-25 cm boyutlara kadar ulaşabilirler. Tanı muayene ve ultrasonografi ile konur.
Ayırım yapılamayan komplike lezyonlarda MRI ile değerlendirme yapılabilir. Genel kural olarak 5 cm üzerinde veya herhangi bir damar, sinir veya tendona bası yapan veya ağrı oluşturan lezyonlar çıkarılmalıdır. Hastanın bu lezyondan rahatsız olması da bir çıkarılma nedenidir.